Türkiye’de enflasyon, ekonominin sadece istatistiksel bir problemi değil, aynı zamanda işletme yönetiminin kaderini belirleyen temel bir gerçek haline geldi. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ’ler), bu ekonomik atmosferde ayakta kalmak için sadece ürün veya hizmet kalitesine değil, aynı zamanda doğru finansal stratejiye ve çevik yönetime ihtiyaç duyuyor.
Bugün Türkiye’de 3,5 milyonun üzerinde aktif KOBİ bulunuyor ve bu işletmeler istihdamın yüzde 70’ini, ihracatın yüzde 55’ini oluşturuyor. Yani enflasyon karşısında mücadele eden her KOBİ, aslında Türkiye ekonomisinin geleceğiyle doğrudan bağlantılı.
Enflasyonun KOBİ’ler Üzerindeki Temel Etkileri
-
Sabit giderlerin kontrol dışı artışı: Kira, elektrik, yakıt, personel gibi kalemlerdeki fiyat artışı, maliyetlerin öngörülemez hale gelmesine neden oluyor.
-
Nakit akışı bozuluyor: Girdi fiyatları haftalık bazda değişirken, tahsilat süreleri uzuyor. Bu da işletmeleri krediye bağımlı hale getiriyor.
-
Stok maliyetleri yükseliyor: Özellikle üretim yapan KOBİ’lerde ham madde maliyetleri sürekli arttığı için “ne zaman, ne kadar almalı” sorusu artık hayati.
-
Müşteri davranışları değişiyor: Tüketiciler harcamalarını ertelemeye veya daha uygun fiyatlı ürünlere yönelmeye başlıyor. Bu da rekabeti daha acımasız hale getiriyor.
Peki KOBİ’ler bu zorlu dönemde nasıl bir yol izlemeli?
1. Fiyatlandırma Stratejinizi Yeniden Gözden Geçirin
Enflasyonist ortamda sabit fiyatla uzun süreli satış yapmak risklidir.
KOBİ’ler mutlaka dinamik fiyatlama stratejileri uygulamalı.
-
Kur ve maliyet bazlı fiyat güncellemeleri yapın.
-
Kâr marjını korurken, rakiplere göre konumunuzu analiz edin.
-
“Fiyat + değer” denklemine odaklanın; müşteriye sadece ucuz ürün değil, sürdürülebilir kalite sunun.
Nakit Akışınızı Kutsal Kitap Gibi Yönetin
Enflasyon ortamında kârlılıktan önce nakit akışı hayati önem taşır.
-
Tahsilat sürelerinizi kısaltmaya çalışın.
-
Tedarikçilere uzun vadeli ödeme planları oluşturun.
-
Gereksiz stok birikimini önleyin.
-
Gerekirse küçük ama sıkı nakit akış tabloları çıkarın.
Unutmayın: “Kasadaki para, kâğıttaki kârdan değerlidir.”
3. Maliyetlerinizi Sabitleyin – Ne Olursa Olsun
KOBİ’ler mümkün olduğunca maliyetlerini sabitleme yönünde adım atmalı.
-
Yıllık kiralama sözleşmeleri yerine 2–3 yıllık anlaşmalar yapın.
-
Enerji giderlerini düşürmek için küçük ölçekli güneş enerjisi yatırımları düşünün.
-
Dövizle işlem yapan tedarikçilerle forward sözleşmelerini değerlendirin.
Sabit maliyet, önünüzü görmenizi sağlar.
4. Dijitalleşme = Verimlilik = Hayatta Kalmak
Dijital araçları kullanmayan bir işletme artık yarışa 2–0 geride başlıyor.
-
Ön muhasebe programı kullanın.
-
E-ticaret ve sosyal medya ile yeni müşteri edinimini dijitalleştirin.
-
İş süreçlerinde otomasyon sağlayacak araçlara yatırım yapın.
Bunlar masraf gibi görünse de uzun vadede hem iş gücünü hem maliyeti optimize eder.
5. İnsan Kaynağına Sahip Çıkın
Enflasyonun çalışan motivasyonuna etkisi büyük.
KOBİ’ler, yetenekli personeli elinde tutmak için sadece maaşla değil; prim, esnek çalışma, gelişim imkânlarıyla destek olmalı.
Unutmayın, işten ayrılan bir personelin yerini doldurmanın maliyeti, zam yapmaktan daha pahalıdır.
“Krizi Okuyan Kazanır”
Enflasyon, fırsatla krizi aynı potada sunar.
Büyük şirketler bu dönemlerde daha da büyürken, sağlam stratejiyle hareket eden KOBİ’ler de “krizi fırsata çeviren” oyuncular olabilir.
Bu süreçte asıl mesele, “rüzgârın yönünü değiştirmek değil; yelkeni ona göre ayarlamaktır.”
Enflasyonlu dönemde işletme yönetimi, artık sadece hesap-kitap işi değil; bir vizyon meselesidir.
