Avrupa Birliği (AB), yayımladığı son genişleme raporunda Türkiye’nin üyelik sürecini durdurduğunu resmen duyurdu. Raporda, “Adaylık müzakereleri askıya alınan tek ülke Türkiye oldu.” ifadesi dikkat çekti. Bu açıklama, Türkiye-AB ilişkilerinde son yılların en kritik dönemeçlerinden biri olarak değerlendiriliyor.
AB Komisyonu tarafından hazırlanan “2025 Genişleme Raporu”nda Türkiye, “üyelik kriterlerinden uzaklaştığı” gerekçesiyle müzakereleri ilerlemeyen tek aday ülke olarak listelendi. Raporda, özellikle ifade özgürlüğü, hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve temel insan hakları alanlarında gerileme yaşandığı vurgulandı.
Avrupa Komisyonu yetkilileri, Türkiye’nin reform sürecinde ilerleme kaydedemediğini belirterek, “Katılım müzakereleri bu koşullarda ilerleyemez. Türkiye, AB değerlerinden uzaklaşan tek aday ülke olarak değerlendirilmektedir.” açıklamasını yaptı. Bu ifadeler, AB’nin Türkiye’yle tam üyelik perspektifini fiilen askıya aldığı anlamına geliyor.
Raporda ayrıca, Türkiye’nin dış politikada AB çizgisine paralel adımlar atmadığı ve “stratejik iş birliği” alanlarında yeterli uyum sağlamadığı da kaydedildi. Özellikle Doğu Akdeniz politikaları, yargı reformlarının yetersizliği ve sivil toplum üzerindeki baskılar AB’nin dikkat çektiği başlıca konular arasında yer aldı.
AB’nin bu açıklaması, hem Ankara hem de Brüksel’de diplomatik yankı uyandırdı. Uzmanlara göre bu gelişme, Türkiye’nin artık AB sürecinde “donmuş statüde” kalması anlamına geliyor. Ankara’nın bundan sonraki dönemde, tam üyelik yerine “stratejik ortaklık veya imtiyazlı ortaklık” modellerine yönelmesi bekleniyor.
Ekonomik açıdan bakıldığında ise bu karar, Gümrük Birliği’nin modernizasyonu ve AB fonlarıyla yürütülen ortak projelerin geleceği üzerinde doğrudan etkili olabilir. Özellikle yatırımcı güveni, ihracat ve teknoloji iş birlikleri gibi alanlarda yeni bir diplomatik denge kurulması gerekeceği öngörülüyor.
Türkiye’nin AB ile ilişkileri 1963 Ankara Anlaşması’na kadar uzanıyor ve tam üyelik hedefi ilk kez 1999’da resmen tanınmıştı. Ancak son yıllarda yaşanan siyasi ve hukuki gelişmeler, taraflar arasındaki mesafeyi giderek artırmış durumda.
Avrupa Parlamentosu kaynakları, “Türkiye’yle diyaloğun tamamen kesilmediğini ancak üyelik perspektifinin artık kısa vadede mümkün görünmediğini” belirtti. Diplomatik çevreler ise, bu durumun Türkiye’nin kendi bölgesel politikalarında daha bağımsız bir çizgi izlemesine yol açabileceğini ifade ediyor.
AB’nin “tek ülke” vurgusuyla yaptığı bu açıklama, sadece diplomatik değil, aynı zamanda sembolik bir mesaj olarak da değerlendiriliyor. Uzmanlar, bunun Türkiye’nin Avrupa vizyonunu yeniden şekillendirecek bir dönemin başlangıcı olabileceğini söylüyor.
