Son günlerde uluslararası gündemin en sıcak başlıklarından biri, Türkiye’ye F‑35 tedariki konusunda ABD tarafından öne sürülen şart oldu. Bu gelişme, hem savunma politikaları hem de diplomasi açısından dikkat çeken bir dönemeç niteliğinde. İşte detaylar:
Türkiye ile ABD arasında yeniden gündeme gelen F‑35 tartışmalarında, Washington’un şartı net: Türkiye’nin elindeki S‑400 hava savunma sistemini devre dışı bırakması — aksi halde F‑35 programına dönüş mümkün olmayacak. ABD’nin resmi temsilcileri, bu konudaki yaklaşımın değişmediğini vurgularken; “S‑400 sistemi çalışır durumda kaldığı sürece, Türkiye’ye F‑35 satışı veya programına yeniden kabul yolunun kapalı olduğu” açıklandı.
ABD, Türkiye ile yapılan son görüşmelerin “son derece yapıcı ve olumlu geçtiğini”, bu sürecin yaklaşık on yıldır konuşulan en umut verici diyaloglardan biri olduğunu belirtiyor; ancak ilerleme için S‑400’lerden vazgeçilmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatıyor.
Geçmişte Türkiye, Rusya’dan tedarik ettiği S‑400 sistemi sebebiyle 2019’da F‑35 programından çıkarılmıştı. O dönemde ABD bu sistemi, F‑35’in teknolojik güvenliği için tehdit olarak değerlendirmişti.
Güncel tartışmalarda, “S‑400’lerin devre dışı bırakılması ya da tamamen elden çıkarılması” gibi öneriler gündeme geliyor. ABD cephesi, bu adımın atılmasının ardından Türkiye ile yeni nesil savaş uçağı F‑35 konusunda adım atmaya hazır olduklarını ifade ediyor.
Bu gelişmeler, Türkiye’nin savunma stratejisi ve uluslararası savunma teknolojileriyle ilişkisi açısından kritik bir kavşakta olduğunu gösteriyor. S‑400 ve F‑35 eksenli bu denklem, hem bölgesel güvenlik dengeleri hem de Türkiye–ABD ilişkilerinde yeni dengeler yaratabilir.
