Dış ticaret işlemlerinde eşyaların doğru sınıflandırılması için kullanılan Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP), ithalat ve ihracatta uygulanacak vergi oranlarından kısıtlamalara, prosedürlerden maliyetlere kadar sürecin en önemli aşamalarından birini oluşturuyor. Asset GLI-GTİP Tespit Grup Müdürü Çiğdem Önk, yanlış GTİP tespitinin ciddi cezalara yol açabileceğini belirterek, “Kasıt olmaksızın yapılan yanlış beyan dahi, 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve 5607 sayılı Kaçakçılık Kanunu kapsamında aldatıcı işlem sayılabiliyor. Bu durum para cezalarından eşyanın müsaderesine, kasıtlı fiillerde ise hapis cezası ve ticaretten men edilmesine kadar uzanabiliyor” dedi.
Uluslararası ticarette eşya çeşitliliğinin sınıflandırmayı giderek zorlaştırdığını kaydeden Önk, yapay zekanın bu noktada dönüştürücü bir rol oynadığına dikkat çekti:
“Yapay zeka tabanlı sistemler, eşyanın doğru sınıflandırılmasında güçlü bir araç haline geldi. Bu sistemler hem hata oranını düşürüyor hem de ceza risklerini azaltıyor. Ancak en önemli nokta, algoritmaların mutlaka sektör deneyimi olan uzman gümrük müşavirlerinin kontrolünde geliştirilmesi ve insan gözetimiyle desteklenmesidir.”
Önk, yapay zekanın yalnızca cezai riskleri azaltmakla kalmayıp dava süreçlerinin azalmasına da katkı sağlayacağını vurgulayarak, “Teknoloji ve insan deneyiminin birleşimi, dış ticarette daha güvenli ve şeffaf bir dönemin önünü açıyor” ifadelerini kullandı.
