NATO eski Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, görev süresi boyunca yaşadığı önemli olayları ve liderlerle olan ilişkilerini kaleme aldığı “Nöbet Bende: Savaş Zamanında NATO’yu Yönetmek” adlı kitabında paylaşıyor. Bu kitap, Stoltenberg’in uluslararası diplomasiye dair deneyimlerinden önemli kesitler sunarken, özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaşadığı anılara da dikkat çekiyor. Kitapta yer alan Erdoğan’la ilgili bölümler, iki liderin zaman zaman gerginleşen ilişkilerine ışık tutuyor ve Türkiye’nin NATO içindeki rolüne dair önemli ipuçları veriyor.
Stoltenberg, kitabında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile özellikle Türkiye’nin Suriye politikaları konusunda yaşadığı gerilimleri ayrıntılı bir şekilde aktarıyor. NATO’nun Türkiye’ye verdiği destek ve Suriye’ye yönelik operasyonlar bağlamındaki diplomatik görüşmelerde yaşanan zorlukları içeren anekdotlar, kitaptaki en dikkat çekici bölümlerden biri olarak öne çıkıyor.
İşte Stoltenberg’in kitabında öne çıkan bazı başlıklar ve açıklamalar:
Stoltenberg, kitabında Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine yönelik gerçekleştirdiği operasyonları detaylandırıyor. Erdoğan ile yaptığı görüşmelerde, Türkiye’nin güvenlik endişelerinin yanı sıra Batı ile ilişkilerinin de gündeme geldiğini belirtiyor. Özellikle Erdoğan’ın Suriye’deki operasyonları NATO içindeki bazı müttefiklerle karşı karşıya getirdi. Stoltenberg, bu dönemde Erdoğan ile yaşadığı zorlu diplomatik görüşmeleri anılarında açıkça dile getiriyor.
Stoltenberg, Erdoğan’ın güçlü ve kararlı bir lider olduğunu vurguluyor. Kitapta, Erdoğan’ın iç politikada ve dış politikada nasıl sert bir tutum sergilediği ve bu tutumun zaman zaman NATO’nun stratejileriyle nasıl çeliştiği üzerinde duruluyor. Ancak Stoltenberg, Erdoğan’ın liderliğini aynı zamanda saygı duyulması gereken bir güç olarak tanımlıyor. Erdoğan’ın, Türkiye’nin çıkarlarını her şeyin önünde tutarak, uluslararası ilişkilerde kendi bağımsızlık çizgisini koruduğunu belirtiyor.
Türkiye’nin NATO üyeliği ve bu üyelik sürecindeki stratejik önemi de Stoltenberg’in kitabında geniş yer buluyor. Türkiye’nin hem coğrafi konumu hem de Orta Doğu’daki etkinliği nedeniyle NATO için kritik bir rol üstlendiği vurgulanıyor. Stoltenberg, Türkiye’nin NATO içinde güçlü bir oyuncu olduğunu ve Türkiye’nin, Suriye gibi bölgesel sorunlar üzerinden Batı ile olan ilişkilerini nasıl dengelemeye çalıştığını detaylandırıyor.
Kitapta, Erdoğan ile NATO’nun stratejileri konusunda yaşanan anlaşmazlıklar da yer alıyor. Stoltenberg, özellikle Türkiye’nin Suriye’ye yönelik askeri operasyonlarının NATO’nun kolektif savunma ilkeleriyle çeliştiği noktalarda yaşanan diplomatik gerginlikleri anlatıyor. Ancak, her iki liderin de diplomatik çözüm arayışında olduğu, çözüm arayışlarının genellikle karşılıklı anlayışla şekillendiği belirtiliyor.
Kitapta, Stoltenberg, Erdoğan ile gerçekleştirdiği yüz yüze görüşmelerde karşılıklı anlayış ve yapıcı bir diplomasi izlemeye çalıştıklarını ifade ediyor. Ancak zaman zaman bu görüşmelerin sert tartışmalara dönüştüğünü de itiraf ediyor. Stoltenberg, bu tür görüşmelerin NATO içindeki büyük stratejik kararlarla doğrudan ilişkili olduğunu ve Erdoğan’ın Türkiye için attığı adımların büyük bir diplomatik zorluk içerdiğini kabul ediyor.
Stoltenberg, Erdoğan’ın yanı sıra, kitapta birlikte çalıştığı diğer dünya liderleriyle olan ilişkilerine de yer veriyor. Stoltenberg, NATO’daki görev süresi boyunca liderlerle yaptığı görüşmelerin çoğunu içten bir şekilde anlatıyor. Bu liderler arasında Amerikan Başkanı Joe Biden, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ve diğer Avrupa Birliği liderleri de bulunuyor. Her bir liderin, küresel diplomasiye katkılarını ve yaşanan gerilimlerin uluslararası politika üzerindeki etkilerini detaylandıran Stoltenberg, kitabında diplomasiye olan bakış açısını derinleştiriyor.
Stoltenberg, kitabında sadece Erdoğan ile olan ilişkileri değil, aynı zamanda NATO’nun güvenlik stratejileri ve Türkiye’nin bu stratejilerdeki rolüne dair önemli tespitler de sunuyor. Özellikle Türkiye’nin, Batı ittifakına sağladığı katkılar ve NATO’nun Suriye, Afganistan gibi bölgesel krizlerde Türkiye’nin askeri yeteneklerinden nasıl faydalandığına dair açıklamalar yer alıyor. Stoltenberg, bu konuda Türkiye’nin savunma kapasitesinin NATO için ne kadar önemli olduğunu vurguluyor.
Stoltenberg’in kitabı, sadece NATO’nun iç işleyişini değil, aynı zamanda küresel diplomasiye dair önemli dersler veriyor. Özellikle Erdoğan ile olan diplomatik ilişkilerde yaşanan zorluklar, kitabın en çok dikkat çeken kısmı olarak öne çıkıyor. Stoltenberg’in gözlemleri, Türkiye’nin NATO içindeki rolünün ne kadar kritik olduğuna ve global politikada Türkiye’nin oynadığı önemli role ışık tutuyor. Kitap, aynı zamanda liderlik ilişkileri ve uluslararası gerilimlerin nasıl yönetildiği konusunda önemli bilgiler sunuyor.
