Avrupa genelinde büyük bir sperm donörü skandalı patlak verdi. Yapılan araştırmalara göre, 2005’ten itibaren Danimarka’daki sperm bankasından yapılan bağışlarla doğan en az 197 çocuk, ölümcül genetik risk taşımakta. Söz konusu bağışçı, genetik mutasyon taşıyan ve kanser riskini artıran bir sperm donörü olarak kaydedildi. Bu olay, Avrupa’daki doğurganlık klinikleri ve sperm bağışı süreçleri ile ilgili büyük soru işaretleri yarattı. İşte, sperm donoru skandalı ve etkileri hakkında bilmeniz gereken tüm detaylar:
Sperm bağışları, Danimarka’daki Avrupa Sperm Bankası tarafından 2005’ten itibaren 14 farklı Avrupa ülkesinde kullanılan donör sperminden geldi. Bu sperm donörü, ilk başta sağlıklı kabul edilerek bağış yapmaya devam etti. Ancak yapılan daha kapsamlı araştırmalar sonucunda, bağışçı sperminde, TP53 geninde ölümcül mutasyon bulunduğu ortaya çıktı. TP53 geni, tümör baskılayıcı bir gendir ve bu genin işlevinin bozulması, kanser riskini ciddi şekilde artırır.
TP53 mutasyonu, vücudun hücresel hasarları onarmasını engelleyen bir genetik bozukluktur. Bu durum, bağışçı spermle doğan çocukların kanser gelişme riskini önemli ölçüde artırabilir. Yapılan araştırmalara göre, bu mutasyonu taşıyan çocukların büyük bir kısmında, özellikle kanser hastalıklarına yakalanma riski oldukça yüksek. Li-Fraumeni sendromu, bu genetik bozukluğun yol açabileceği ciddi hastalıkların başında yer alıyor ve bu hastalığa sahip bireylerin yaşam boyu kanserle mücadele etme olasılığı %90’a kadar çıkabiliyor.
Skandalın açığa çıkması, bağışçıdan alınan spermle doğan çocukların genetik testleri sonrasında oldu. Çocukların çoğu, yıllar sonra yapılan genetik taramalarla bu mutasyonu taşıdığı belirlendi. 197 çocuğun bu mutasyonu taşıdığı belirlendiği ve bu çocuklardan bazılarında kanser tespit edildiği açıklandı. Özel bir araştırma ekibi, bu rakamın çok daha fazla olabileceğini ve henüz tespit edilmeyen daha fazla risk taşıyan çocuğun bulunabileceğini belirtti.
Çocukların bir kısmı doğduktan sonra, genetik hastalıklar ve kanser teşhisi ile karşılaştı. Ancak, bu genetik mutasyon nedeniyle doğan çocukların bir kısmı, ne yazık ki erken yaşta yaşamını kaybetti. Bu durum, ailenin hayatını derinden etkiledi ve tıbbi bilgilendirme eksikliklerinin ne kadar ciddi sonuçlar doğurduğunu gösterdi. Aileler, bu durumda sorumluluğun sperm bankasına ve bağışçıya ait olduğunu ifade etti.
Skandalın ardından, Avrupa’daki doğurganlık klinikleri ve sperm bankaları, bağışçıları daha dikkatli incelemeye ve genetik tarama yapmaya başladı. Ancak, bu tür genetik risklerin tespit edilememesi, mevcut tarama protokollerinin yetersizliğini ortaya koydu. Avrupa’daki sperm bağışlarını denetleyen düzenleyici kurumların bu olay sonrasında, sperm donörlerinin genetik testlerden geçirilmesi gerektiğini vurgulamaları bekleniyor. Aynı zamanda, doğurganlık kliniklerinin de daha kapsamlı taramalar yapması ve genetik riskler konusunda aileleri bilgilendirmesi gerektiği ifade ediliyor.
Avrupa’daki birçok uzman, bu tür olayların tekrarlanmaması için sperm bağışı ve donör seçiminde daha şeffaf ve güvenli süreçler uygulanması gerektiğini savunuyor. Bağışçıların geçmiş sağlık durumu, genetik taramaları ve aile geçmişleri gibi bilgilerin çok daha ayrıntılı şekilde incelenmesi gerektiği üzerinde duruluyor. Bu tür şeffaflık, hem sperm bağışında bulunan kişilerin güvenliği hem de doğan çocukların sağlığı açısından büyük önem taşıyor.
Avrupa’daki sperm donörü skandalı, yalnızca genetik risk taşıyan çocuklar ve aileler için değil, aynı zamanda sperm bağışı yapan tüm ülkeler için de büyük bir uyarı niteliği taşıyor. Bu olay, sperm bağışlarının denetim ve etik süreçlerinin gözden geçirilmesi gerektiğini gösteriyor. Gelecek için daha güvenli, şeffaf ve denetimli sistemler kurulması gerektiği konusunda geniş bir mutabakat oluşmuş durumda.
